فازمترها ابزارهایی برای آزمایش وجود ولتاژ الکترونیکی و یا عدم وجود این ولتاژ است. برای اندازهگیری اختلافپتانسیل الکتریکی، از دستگاههای مولتی متر استفاده میکنند اما فازمترها مشخص میکنند که آیا این اختلافپتانسیلی وجود دارد یا خیر. فازمترها به دلیل سبکوزن و ارزانقیمت بودنشان راحتتر قابلانتقال هستند و در برخی مواقع از آنها بهعنوان پیچگوشتی هم استفاده میشود.
فازمترها دارای مدلهای مختلفی است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
- فازمتر مدل یکسر (یک تماسه):
در این نوع فازمتر یکسر آن به محل مورد تست تماس داده میشود و سر دیگر در دست قرار میگیرد. لامپی با جریان ضعیف در داخل این ابزار قرارگرفته است. اگر محل اتصال فازمتر دارای ولتاژ باشد، انتهای فازمتر به انگشت شخص تماس پیدا میکند و سپس جریان برقرارشده و لامپ روشن میشود.
این مدل یکی از معمولترین فازمترها همچنین ارزانترین آنها است اما دارای ایمنی بالایی نمیباشد و امکان دارد که باعث برقگرفتگی شخص در زمان کار شود و همچنین اگر خرابی و یا اشکالاتی در فازمتر به وجود آید مانند وجود آب درون محفظه میتواند فرد را در جریان مستقیم برق قرار میدهد و او را در معرض مرگ قرار دهد. یکی دیگر از معایب این نوع فازمترها این است که اگر جریان برق ضعیفتر از مقدار لازم برای روشن شدن لامپ باشد جریان برق را نشان نمیدهد و همچنین اگر شخص بر روی عایق قرارگرفته باشد نیز چراغ فازمتر روشن میشود. از معایب دیگر این ابزار نشان دادن ولتاژ سیم نول به دلیل برگشت فاز است.
-فازمتر مدل دو سر (دو تماسه):
این نوع فازمترها دارای یکسر پیچگوشتی و یا یک سیم لامپ دار است و سمت دیگر آن دارای یک سیم است. قسمت جلویی آن به محل موردنظر تماس داده میشود و سیم دیگر آن بهجای آنکه در دست بگیرند مانند فازمتر تک سیم، آن را مستقیماً به زمین متصل میکنند. درصورتیکه ولتاژ بین آنها وجود داشته باشد چراغ دستگاه روشن میشود. وجود سیم باعث میشود شخص بتواند در هنگام وجود ولتاژ بین دونقطه را متوجه بشود و این در حالی است که در فازمترهای یک تماسه تنها اختلافپتانسیل بین نقطه از مدار را با زمین نشان میدهد. از این دستگاه معمولاً برای تشخیص قطعی در سیمهای اتومبیل و دیگر مدارهای مستقیم استفاده میشود.
این نوع فازمترها دارای انواع مختلفی هستند که برای تشخیص جریان برق شهری، برق مستقیم با ولتاژ پایین 12 ولت و برق فشارقوی تا 2 هزار ولت وجود دارد. این نوع فازمترها به دلیل اینکه فرد در تماس مستقیم قرار نمیگیرد امکان برقگرفتگی را کمتر میکند اما به دلیل اینکه فرد باید سیمها را به جریان برق متصل کند همچنان درخطر اتصالات برقی وجود دارد.
- فازمتر غیر تماسی:
این نوع فازمترها بدون ایجاد تماس باسیم و یا مدار موردنظر، تنها بهوسیلهی تغییرات میدان الکتریکی در اطراف سیم و یا بهوسیلهی جریان متناوب، مشخص میکند که محل موردنظر دارای ولتاژ است.
این مزیت فازمتر باعث میشود که بدون نیاز به لخت کردن سیم و تماس با جریان برق ولتاژ را تشخیص دهد. بنابراین تنها با حرکت دادن این فازمتر در اطراف سیم میتوان محل قطعی را تشخیص داد. این فازمتر همچنان میتواند از پشت دیوار محل سیمهایی که داخل عمق دیوار قرار نگرفتهاند را مشخص کند. این دستگاه برای اندازهگیری میدان الکتریکی است و نمیتوان از آن بر روی کابلهای روکشدار ضخیم و مدارهای با جریان مستقیم (DC) استفاده کرد.