تیغ کاتر نوعی تیغ است که برای کارهای عمومی ازجمله در کارگاهها یا منازل و در صنعت استفاده میشود. از این تیغها برای باز کردن جعبههای مقوایی، ایجاد خط برش و تراشیدن پلاستیک و چوب و بریدن موکت، مقوا، طناب، تسمه و مواد مشابه استفاده میشود. امروزه بهطور عمده به شکل یک تیغه تاشو که درون یک دسته محافظ قرارگرفته ساخته میشود اما این تیغهها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام کاربرد خاص خود رادارند. تیغهای کاتر، سبک و کوچک ساخته میشوند تا بهراحتی قابل جابهجایی و همچنین استفاده راحتی داشته باشند.
از این وسیله انواع مدلهای مختلف وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی میکنیم. مدل تیغه ثابت، یک تیغ دارد که قابلیت عقب و جلو رفتن ندارد و در یک موقعیت قفل میشود. البته در برخی مدلها برای امنیت بیشتر در زمان جابهجایی تیغه درون دسته فرو میروند و تنها مقدار معینی از دسته خارج میشود، که از آن برای برش بستهبندیها بدون صدمه زدن به وسایل داخل بسته استفاده میشود. تیغه این وسیله بسته به سازنده امکان دارد که قابلیت تعویض داشته باشد یا خیر. جنس دستههای این کاترها پلاستیک یا فلز است، در مقایسه با دیگر مدلها دستههای مقاومتری دارند، در شکلها و اندازههای متنوعتری ساخته میشود تا مناسب استفاده افراد مختلف باشد تا بتوانند از آن برای کارهای سنگینتر استفاده کنند. همچنین مشکل لرزش و تکان خوردن تیغ که در دیگر مدلها دیده میشود در این مدل وجود ندارد.
نوع دیگر از این کاترها مدل پلهای است که تیغه درون دسته، روی یک نوار قرارگرفته و مرحلهبهمرحله با فشار دست بیرون میآید یا به داخل میرود. میزان بیرون آمدن تیغ قابل تنظیم است و به علت دندانههایی که روی دسته قرارگرفته است بعد از تنظیم تیغ ثابت میماند و عقب و جلو نمیرود. تنظیم میزان بیرون آمدن تیغ باعث میشود عمق برش و شکل آن بهسرعت قابلتغییر و تنظیم باشد. این مدل معمولترین مدلی است که در بازار وجود دارد.
این امکان وجود دارد که عمل عقب و جلو کردن تیغه با یک دکمه که روی بدنه طراحیشده است انجام میشود به این صورت که تا زمانی که فرد نیاز به تیغ دارد دست خود را روی دکمه نگه میدارد. به محض رها کردن دکمه، تیغه به درون دسته برمیگردد. این مسئله اگرچه در استفاده طولانیمدت اذیت کننده خواهد بود اما باعث میشود در زمان کار ایمنی بالاتر برود و تیغ ناخودآگاه باعث ایجاد بریدگی نشود.
تیغههای این نوع کاتر بهصورت بخش بخش ساختهشدهاند که بخشها با یک خط برش از هم جداشدهاند. با کند شدن قسمت مورداستفاده میتوان آن را شکست و از بخش عقبتر که تیز است استفاده نمود. تیغ این مدل کاترها نیز قابل تعویض است و با کند شدن تمام قسمتها، تیغه بهطورکلی با یک تیغه جدید تعویض میشود. البته خطری که در استفاده از این تیغ وجود دارد این است که وارد آوردن فشار زیاد و خم کردن تیغه امکان دارد باعث شکستن یکی از این قسمتها بشود و صدمات جدی ایجاد کند.
نوع دیگر کاترها، کاتر مدادی تیغه کوتاه و نازکی دارد که ثابت است و روی دسته نصب میشود و دسته آنهم به شکل یک مداد طراحیشده است. از این کارتر برای ایجاد برشهای ظریف و دقیق برای ساخت صنایعدستی و کارهای هنری استفاده میشود.