مته گردبر ازجمله ابزارهایی است که هم در صنعت و هم در ساختوسازهای عمومی مورداستفاده قرار میگیرد. از این متهها برای نصب یراقآلات، سوراخکاری سقفها جهت نصب تجهیزات روشنایی، سوراخکاری زمین درر کارهای تأسیساتی و .... استفاده میشود.
مته گردبر درواقع استوانهای توخالی با لبه دندانهدار است که به دریل متصل میشود و امکان برش سریع در قطعه را فراهم میکند. هرچند که شکل استوانهای مته عمق برش را محدود میکند، بااینحال مته گرد بر دارای انواع مختلفی با سایزها و اندازههای مختلف است که میتوان از آنها در کارهای گوناگون استفاده کرد.
سیلندر فلزی:
بدنهی گرد بر یک سیلندر فلزی عریض است، تمامی بدنه بهغیراز لبه، از استیل ساخته میشود. این سیلندر بر روی یک محور نصب میشود و شکاف موجود بر روی دیوارهها، گردوغبار و تکههای بریدهشده را مشخص کرده و از گیرکردن تیغه جلوگیری میکند، نحوهی ساخت سیلندرها به کاربرد آنها بستگی دارد و در ابعاد و اشکال متفاوتی ساخته میشوند.
انواع دندانهها:
عملکرد متهی گرد بر به نوع شکل، دندانه و تیغه بستگی دارد و با روشن شدن دریل دندانه به حداکثر گشتاور ممکنه میرسد و قطعه را برش میدهد.
لبه مربعی یا گرد:
در مدلهایی که دارای لبههای گرد و یا مربعی شکل هستند، دندانهها کمی عریضتر میباشند و کاربرد آنها در عملیات سایش و پرداخت کاربرد دارند. از این نوع متهها میتوان برای سوراخکاری اجسام مانند: آجر، بتن، کاشی و برخی سنگها استفاده نمود.
لبه دندانارهای:
این تیغه دارای زاویهی 60 درجه است که این مدل زاویهها منجر به افزایش میزان نفوذ لبههای مته دربرش میشود. کاربرد این متهها دربرش چوب و فلزات نرم است.
روکش تیغه:
هیچ مدل تیغه و یا دندانه همهکاره وجود ندارد که بتواند از آن برای برش مواد و مصالح مختلف استفاده کرد. در بیشتر مدلها پوششی که به لبه تیغه میدهند از یک فلز سنگین از جنس کاربید تنگستن است. اما برای برش مواد قابل سایش از گردبرهای پوشش الماس بهجای فلزات سنگین استفاده میشود.
محور مته گردبر:
این محور باوجوداینکه از اجزای اصلی مته به شمار نمیآید اما وظایف مهمی را بر عهده دارد. این محور نقش نگهدارنده اجزای متحرک اتصال بین مته و دریل برقی را بر عهده دارد. معمولاً این محورها با متههای گرد بر عرضه میشوند اما اگر میخواهید بهطور جداگانه آن را خریداری کنید باید به ابعاد و مدل محور توجه کنید.
انواع محور:
محور ثابت:
از این محور درزمانی استفاده میشود که کاربر به تیغه بهاندازه مشخص و معینی نیاز دارد.
قابل جدا شدن:
از این نوع محورها برای انواع تیغهها با اندازههای متفاوت استفاده میشود و استفاده از محورهای مختلف برای هر تیغه نیاز نمیباشد.
کوچک:
این محور دارای میلهای بهاندازه 7/8 میلیمتر که به همراه تیغهای با قطر 14 الی 30 میلیمتر استفاده میشود.
بزرگ:
دارای میلههایی بهاندازه 1/11 میلیمتر که به همراه تیغه با قطر 32 الی 210 میلیمتر مورداستفاده قرار میگیرد.
مته راهنما:
در وسط هر مته یک مته راهنما قرار دارد که مانند لنگر میباشد. بدین معنا که در مرکز دایره را سوراخ نموده و مته را بر روی قطعه کار محکم کند. این اتصال مانع لغزش مته در حین کار میشود.
چرا از مته گرد بر استفاده میشود:
متههای گرد بر قطعات را به شکل دایرهای برش میدهند و کار با این نوع متهها بسیار آسان است. برای ایجاد سوراخ دایرهای شکل با متههای معمولی باید یک سوراخ مرکزی ایجاد کنید و با دریلهای بزرگتر این سوراخ را گشادتر کنید تا بهاندازه مناسب برسد و میتوان گفت که نتیجه کار نیز عالی نخواهد بود. اما با استفاده از متههای گرد بر میتوان بدون صرف انرژی سوراخهای دایرهای شکل و دقیق در کار ایجاد نمود.
دیواره سیلندر گرد بر دارای قطرکمی میباشد و نسبتاً نازک نیز است. سوراخکاری قطعه کار با مته گرد بر، اصطکاک کمتری را ایجاد کرده و همچنین به قدرت کمتری نیز نیازمند است و همین مسئله موجب کاهش زمان انجام کار و فشار وارده بر روی دریل میشود.
با استفاده از مته گرد بر میتوان سوراخهایی در اندازه و قطر متفاوت ایجاد نمود.
انواع مته گرد بر:
ابزارهایی که سوراخهای مختلفی را ایجاد میکندد ازلحاظ کیفیت، نوع و اندازه با یکدیگر تفاوت دارند و باید ابزارها را بر اساس کیفیت و نوع آنها انتخاب کرد.
جنس تیغه:
تیغه بایمتال (دوفلزی):
این مته دارای استحکام بالایی است و میزان ایمنی در حین سوراخکاریهای بزرگ را افزایش میدهد. این متهها برای سوراخکاری فلزات و کارهای مداوم بسیار مناسب است.
عمق برش بایمتال:
عمق برش با این نوع تیغهها در حدود 5/42 میلیمتر است که در آن ویژگیها و مزایای استاندارد این تیغه نیز حفظ میشود.
فولاد کربنی:
اگر میخواهید از مته گرد بر در ساختوسازهای خانگی و کارهای عمومی استفاده کنید، مته گردبری که دارای تیغهی فولاد کربنی است میتوان بهترین انتخاب باشد. این نوع تیغهها برای موادی که ساختار غیر متراکم دارند مانند چوب، گچ و پلاستیک مناسب میباشد.
محور جدانشدنی:
این محورها به صفحهی اصلی مته جوش داده میشود و قابلیت برش را ر بالاترین سرعت فراهم میکند. قطر زیاد این نوع متهها باعث میشود که برای ایجاد سوراخ و بریدن صفحههای سقف کاذب، تخته سه لایه و PVC مناسب باشند.
نوک اره کاربید تنگستن:
این نوع متهها میتوانند سرعت سوراخکاری را تا حدودی افزایش دهند و برای استفاده طولانیمدت و استفاده در کارها صنعتی بسیار مناسب هستند.
مته گرد بر همهکاره:
این متهها بهمنظور برش طیف وسیعی از سوراخها: با قطرها و اندازههای مختلف طراحی ساخته میشوند. این نوع گردبرها توانایی برش انواع چوب، پلاستیک، تخته سه لایه و فلزات غیر آهنی را دارد.
سر الماسه:
برخی از مدلهای مته گرد بر دارای دندانههایی باروکش الماس هستند که بسیار مقاوم بوده و سرما و گرما به آن صدمهای نمیزند. این نوع متهها برای برش کاشی و سرامیک بسیار مناسب است. هرچند که لبههای الماس در برابر گرما بسیار مقاوم هستند اما بهتر است در هنگام کار، بهوسیله آب تیغه را خنککنید.
متههای گرد بر باقابلیت تنظیم سرعت:
متههای که قابلیت تنظیم سرعت دارند امکان سوراخ کار در ابعاد مختلف را فراهم میکنند. حملونقل آنها بسیار آسان است و همچنین فضای کمتری را اشغال میکنند. این متهها به همراه 1 الی 3 دندانه قابل تنظیم به بازار عرضه میشود که میتوانند سوراخهای متفاوتی را ایجاد کنند.
چه نکاتی را باید در هنگام استفاده از مته گرد بر رعایت نمود:
بهتر است در هنگام کار با این نوع متهها از عینکهای محافظ چشم، دستکش ایمنی و محافظ گوش استفاده کنید.