دستگاه‌های بخور یا رطوبت ساز خانگی، رطوبت فضای محل کار و منازل را کنترل و دمای محیط را متعادل می‌کند و برای از بین بردن حساسیت‌های فصلی (آلرژی، آسم، بیماری‌های تنفسی) بهترین انتخاب است. این دستگاه‌ها در دو نوع بخار گرم و بخار سرد به بازار عرضه می‌شود.

دمای ایده آل برای منازل و محیط‌های سر بسته بین 30 تا 50 درصد است اما با رفت‌وآمدهای زیاد این دما افزایش و یا کاهش می‌یابد. دستگاه‌های بخور باعث می‌شوند که دمای محیط اطراف رطوبت لازمه را داشته باشند و ازآنجایی‌که رطوبت هوا در زمستان کاهش و در تابستان افزایش می‌یابد، استفاده از این نوع دستگاه‌ها (بخار سرد و بخار گرم) برای کاهش مشکلات سرماخوردگی و بیماری‌های تنفسی توصیه می‌شود. دستگاه‌های بخور سرد و گرم اثر یکسانی برای مرطوب کردن هوادارند اما بااین‌حال تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند که در ادامه مطلب به این تفاوت‌ها می‌پردازیم.

دستگاه بخور سرد نسل جدیدی از دستگاه‌های بخور گرم است و باعث می‌شود که ذرات آب و بخار بیشتری وارد مجاری تنفسی شود. دستگاه‌های بخور سرد به 3 گروه تقسیم‌بندی می‌شود: رطوبت ساز پروانه‌ای، رطوبت ساز التراسونیک و رطوبت ساز تبخیری.

رطوبت ساز تبخیری: این نوع دستگاه در صورت افزایش رطوبت هوا، به صورت خودکار خروج بخار آب از دستگاه را کاهش می دهد.

رطوبت ساز التراسونیک: این دستگاه‌ها قابلیت این را دارند که ذرات بسیار ریز ایجاد کنند.

دستگاه‌های بخور سرد برای افراد ابتلا به بیماری‌های خشکی پوست و انواع آلرژی‌ها توصیه می‌شود و از فواید این نوع دستگاه‌ها مرطوب و خنک نگه‌داشتن محیط، کنترل گردوخاک، فراهم آوردن شرایط تنفس راحت‌تر و همچنین کاهش علائم جزئی حساسیت و سرماخوردگی، است.

مزایای دستگاه بخور سرد:

_ خطر سوختگی برای افراد ایجاد نمی‌کند.

_ این دستگاه‌ها صدای کمتری نسبت به دستگاه‌های بخور گرم دارند.

_ مصرف انرژی برق کمتری دارند.

_ استفاده از این دستگاه‌ها در اتاق بیمار باعث آرامش او می‌شود.

_ نسبت به نوسانات برق حساسیت ندارند.

_ در عفونت‌های فوقانی دستگاه تنفسی بسیار مؤثر است.

_ از دم کردن اتاق جلوگیری می‌کند.

_ این نوع دستگاه‌های برای استفاده در هوا و فواصل گرم مورداستفاده قرار می‌گیرد.

_ باعث ضدعفونی شدن اتاق‌ها می‌شود.

_ بخور سرد به توصیه‌ی پزشک برای کسانی که دچار خروسک می‌شوند تجویزشده و در فواصل گرما به‌عنوان درمانی برای سرماخوردگی، سرفه و خشکی پوست توصیه می‌شود.

معایب دستگاه‌های بخور سرد:

_ در دستگاه بخور سرد مواد معدنی موجود در آب در هوا پراکنده‌شده لذا باید مخزن دستگاه را با آب مقطر پر کرد.

_ آب‌های سرد محل مناسبی برای تکثیر باکتری‌ها و قارچ‌ها است و ازآنجایی‌که قطرات آب توسط این دستگاه‌ها در هوا پراکنده می‌شوند، این باکتری‌ها هم در هوا پراکنده می‌شود بنابراین بهترین کار شستشوی مخزن دستگاه با آب و صابون به‌صورت روزانه است. البته دستگاه‌های رطوبت ساز تبخیری از این قاعده مستثنا هستند.

دستگاه‌های بخور گرم:

این دستگاه‌ها توسط المنت حرارتی گرم می‌شوند و بعد از تبدیل آب به بخار در فضا منتشر می‌شود. از این دستگاه‌ها برای تسکین گرفتگی بینی، کاهش درد و سرفه‌های خشک مفید بوده و پزشکان استفاده از این نوع دستگاه‌ها را در فواصل سرد توصیه می کنند تا با مرطوب نگه داشتن هوا به درمان گرفتگی و عفونت‌های مجاری تنفسی و کاهش حساسیت مؤثر واقع شود.

مزایای دستگاه‌های بخور گرم:

_ احتمال رشد باکتری در هوا کمتر است.

_ در فواصل سرد به گرم کردن محیط خانه کمک می‌کند.

_ امکان اضافه کردن انواع خوشبوکننده‌ها به این دستگاه‌ها وجود دارد.

معایب دستگاه‌های بخور گرم:

_ احتمال سوختگی با آب داخل مخزن و بخارآب در آن وجود دارد.

_ مصرف انرژی برق آن‌ها زیاد است.

عوارض استفاده از دستگاه‌های بخور:

_ افزایش رطوبت باعث می‌شود که افرادی که مبتلابه آسم هستند دچار مشکل شوند.

_ روشن بودن مداوم دستگاه باعث ایجاد قارچ در آن و بروز آلرژی شود.

_ برای اتاق کودکان بیشتر بخور استفاده از بخور گرم توصیه می‌شود.

_ نیازی به استفاده مداوم این دستگاه‌ها در طول روز نیست زیرا باعث تشدید آسم و آلرژی می‌شود.

حفظ رطوبت در محل زندگی باعث حفظ سلامتی می‌شود اما باید به یاد داشته باشید که این دستگاه‌ها به طور مداوم نباید مورداستفاده قرار بگیرند.