تلویزیون وسیلهی مخابراتی است که برای ارسال و دریافت عکسهای متحرک و صداها از فاصله دور مورداستفاده قرار میگیرد. عبارت تلویزیون (TELEVISION) دارای دو بخش است که بخش اول آن Tele (تل )در زبان یونانی به معنی دور و بخش دوم آن VISION (ویزیون) در زبان لاتین به معنای دیدن است.
پیشرفت های فنّاوری را می توان به و دسته تقسیم کرد:
1 – پیشرفت و توسعه وابسته به مسائل مکانیکی، الکترونیکی.
2 – پیشرفت و توسعه به الکترونیک وابسته.
تلویزیون الکترومکانیکی:
در سال 1884 میلادی، دانشآموز آلمانی بنام "پائول بیپکو " اولین سیستم الکترومکانیکی تلویزیون را با توانایی انتقال یک تصویر اختراع کرد. عدهای از افراد به این اعتقاد داشتند که پائول بیپکو هرگز نتوانست یک نمونه اصلی را طراحی کند. در سالهای 1907 – 1910 میلادی،" بوریس روسینگ" و" ولادیمیر زوریکین" (دانشآموز بوریس) یک سیستم تلویزیونی را به نمایش گذاشتند که از یک جستجوگر آینهای مکانیکی در نمایشگر و لیوب براون الکترونیکی در دریافت کننده استفاده میشده است.
در سال 1917 زمان انقلاب بلشویک، روسینگ ناپدید شد اما زوریکین بعدها برای RAC کار میکرد که توانست در آنجا یک تلویزیون الکترونیکی بسازد و حق انحصاری و امتیاز طراحی این تلویزیون توسط "فیلو تیلورفرنس فورس "به "زوریکین" دادند.
در فوریه سال 1924 تلویزیونی با تصویر فلیکس گربه و تصویر متحرک توسط "ژان لوجی بیرد" طراحی شد که در 30 اکتبر سال 1925 میلادی به نمایش گذاشته شد. بعدها این سیستم توسط شرکت BBC بازسازی شد.
امروزه قسمت کمی از تکنولوژیهای به کار رفته در تلویزیون را می توان مدیون مخترعان بیپکو، روسینگ و بیرد بود.
در سال 1934 تلویزیونهای الکترومکانیکی از رده خارج شدند.
در سال 1908 میلادی "کمپل سوینتون"، نامهای به مجلهی طبیعت نوشت و در شرح آن نامه دربارهی اختراع "کارل فردیناند براون"، که استفاده از اشعهی کاتدی در تلویزیون الکتریکی بود، یاد کرد. نظریهی براون در مورد این اختراع وجود پرتو الکترون در دوربین و دریافت کننده بود باعث میشد تصاویر متحرک تولید شود. در سال 1911 میلادی سخنرانی در رابطه با این موضوع داشت که هیچکدام از افراد حاضر در این سخنرانی متوجه منظور او نشدند به همین دلیل طرح وی هیچوقت ساخته نشد.
در سال 1927 برای اولین بار سیستم تمام الکترونیک توسط "فیلو تیلور فرانس وورس" به نمایش گذاشته شد. در سن 21 سالگی او توانست یک سیستم کاربر را در لابراتوار شخصی خود در سانفرانسیسکو اختراع کرد. به دلیل اختراع ایکونوسکوپ " ولادیمیر زوریکین " در سال 1923 و همچنین اختراع کینسکوپ در سال 1929 میلادی، او را بهعنوان پدر تلویزیون الکترونیکی میشناختند. طراحیهای زوریکین جزو اولین طراحیهایی بود که سیستم تلویزیون را نشان میداده است و همچنین او درزمانی که با روسینگ کار میکرد به آموخت چگونه یک سیستم تولید کند ولی ادعای او و RCA که جزو اختراعات اصلی آنها بود به سه دلیل بیهوده شناخته شد:
1 – امتیاز زوریکین در سال 1923 یک طرح ناتمام بود و توانایی انجام کاری که میخواست را نداشت.
2 – درخواستنامهی امتیاز از سال 1923 تا 1938 موردقبول واقع نشد.
3- دادگاه امتیاز طرح تلویزیون RCA را که توسط فیلو تیلور فرانس وورس دادهشده بود را به دلیل اختلاف که آیا اول "زوریکین" تلویزیون را اختراع کرده یا "فیلو تیلور فرانس وورس" نقض گردید.
در سال 1925 "جان لوگی برد" دانشمند اسکاتلندی با استفاده از دیسک نیپکو برای اولین بار موفق به اختراع تصویر متحرک تلویزیونی ضد نور و همچنین تصاویر متحرک سیاه و سفید (در سال 1926) شد. اختراع این دانشمند اولین انتقال تصویر واقعی تلویزیونی بشمار می آمد و در سال 1927 این مخترع توانست دستگاه ضبط تصاویر ویدیویی را اختراع کند به همین دلیل از او بهعنوان مخترع تلویزیون یاد می شود.
تلویزیونهای رنگی:
پژوهشگران خدمات تلویزیونی، بهوسیلهی اولین سیستم تلویزیون رنگی که در سال 1889 در کشور روسیه به اهمیت رنگ در سیستم تلویزیون پی بردند. در سال 1928 اولین سیستم پخش رنگی برنامههای تلویزیون با استفاده از دیسکهای اسکن توسط مخترع "جان لوگی برد" ارائه شد. این دیسکهای گیرنده و فرستنده به رسید پیچهای Spiral سهدانهای قطع می شود که هر یک از آنها فیلتر و رنگ خاص خود را داشته همچنین این سیستم شامل 3 منبع نور در انتهای گیرنده و یک تغییردهنده جریان برای تغییر نوردهی در آنها بوده است. در سال 1938 فنّاوری پوشش سایه (Shadow Mask) توسط " ورنر فلچسیک" برای تلویزیونهای رنگی در آلمان اختراع شد. تلویزیونهای رنگی در سال 1939 در نمایشگاه بینالمللی رادیوئی در برلین به نمایش گذاشته شد و در سال 1944 مخترع "جان لوگی برد" یک نمایش تلویزیون تمامرنگی الکترونیکی را به معرض نمایش قرارداد که در آن 600 خط رنگی بافت 3 تایی با استفاده از شش اسکن برای ساخت هر تصویر بکار رفته بود.
ورود تلویزیون در ایران:
در سال 1335 جوانی اهل اصفهان و از خانوادهای بسیار ثروتمند به نام "آقای کازرونی" که در خارج از کشور به تحصیل در رشتهی کارگردانی سینما مشغول بود به فکر تأسیس شرکت تلویزیونی افتاد اما مذاکرات او نتیجهای نداشت. تا اینکه " حبیبالله ثابت پاسال" سرمایه دار بخش خصوصی، تأسیس یک فرستنده تلویزیونی را به دولت پیشنهاد داد و در سال 1337 مجلس با این پیشنهاد موافقت کرد.