ترکمتر برای اولین بار در سال 1918 توسط کارکنان شهرداری برای کنترل آب شهر نیویورک اختراع شد و این اختراع باعث ایمنی بازو بسته کردن پیچ و مهره‌های اتصالات آب شهری شد و در سال 1920 آقای Walter p. Chrysler این ابزار را برای استفاده در خطوط تولید خودرو در شرکت کرایسلر، توسعه داد و همچنین آچار ترکمتر را اختراع کرد که در سال 1938 این آچار به تولید انبوه رسید و در ابتدا تنها برای استفاده در صنایع به خصوصی طراحی و تولید شد اما امروزه از این دستگاه برای کارگاه‌های صنعتی، خطوط تولید، صنایع خودروسازی و آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود.
ترکمتر چیست؟
ابزاری برای اعمال دقیق گشتاور به یک اتصال‌دهنده پیچ و مهره است. به‌عبارتی‌دیگر کار این ابزار کنترل و سنجش میزان گشتاور اعمالی در هنگام باز و بسته کردن پیچ و مهره است.
این ابزار امروزه در انواع مختلف و در مقیاس‌های اندازه‌گیری متفاوتی در بازار وجود دارد.
مقیاس اندازه‌گیری آن مانند: نیوتن متر، اینچ پوند و فوت پوند عرضه می‌شود.
تبدیل واحدهای اندازه‌گیری ترکمتر به یکدیگراست که عبارت‌اند از:
- 1 فوت پوند برابر است با 1.3558 نیوتن متر.
- 1 فوت پوند برابر است با 12 اینچ پوند.
- 1 اینچ پوند برابر است با 0.1129 نیوتن متر.
- 1 نیوتن متر برابر است با 0.7375 فوت پوند.
این ابزار بر مبنای بازه و رنج اندازه‌گیری دارای سایز درایو از کوچک ¼ تا بزرگ 1 ½ بوده است و بر اساس ریز بندی در مقیاس‌های اندازه‌گیری انگلیسی و متریک می‌باشند.
اهمیت کنترل گشتاور اعمالی بر روی پیچ‌ها:
روش‌های بسیار زیادی برای اتصال دو یا چند قطعه به یکدیگر وجود دارد اما اتصال به‌وسیله‌ی پیچ و مهره از مهم‌ترین آن‌ها در تمامی صنایع به شمار می‌آیند. هدف اتصال دو قطعه به یکدیگر به‌وسیله‌ی پیچ و مهره، اتصال قطعات با کششی بیشتر از نیرویی که می‌خواهید از یکدیگر جدا کنید می‌باشد.
در این حالت باید پیچ ثابت بوده تا دچار خستگی و شکست نشود و اگر سفت شدن پیچ کمتر از میزان موردنیاز باشد و تنش کششی ایجادشده در پیچ کمتر از میزان موردنیاز باشد آن اتصالات ایمن نخواهند بود و اگر گشتاوری اعمال‌شده در پیچ بیشتر از میزان موردنیاز باشد، درون‌پیچ تنش‌های بزرگ‌تری از آنچه که مدنظر است صورت می‌پذیرد که این کار باعث شکستن پیچ و تخریب سطح کار و قطعات می‌شود. بنابراین استفاده از ابزاری برای کنترل گشتاور اعمالی بر پیچ و کشش حاصله در پیچ ضروری است.
دسته‌بندی آچارهای ترکمتر (ترک رنچ):
- آچار ترک رنچ های هیدرولیک"Hydraulic Torque Wrenches".
- آچار ترک رنچ های برقی"Electric Torque Wrenched".
- آچار ترک رنچ های بادی یا پنوماتیک"Pneumatic Torque wrenches".
- آچار ترک رنچ های دستی"Torque wrenches".
انواع ترکمترهای دستی:
1- ترکمتر های تقه ای "Click type".
2- ترکمترهای دیجیتال "ِ Digital".
3- ترکمتر های شاهینی "Beam Style".
4 - ترکمترهای ساعتی "Dial".
ترکمترهای تقه ای جزو ابزاری است که به‌صورت مکانیکی و با ضربه زدن، اپراتور را از رسیدن به گشتاور موردنیاز مطلع می‌کند.
ترکمتر تقه ای خود نیز دارای انواع مختلفی می‌باشد که عبارت‌اند از:
- هرزگرد Slipper type Torque Wrench.
- تقه ای click type Torque Wrenches.
- کمرشکن Breaking Torque Wrenches.
ترکمترهای شاهینی و ساعتی به‌صورت آنالوگ گشتاور موردنیاز را به نمایش می‌گذارد.
ترکمترهای دیجیتال گشتاور موردنیاز را به‌صورت دیجیتال به نمایش درمی‌آورد.
نوع دقت ترکمترهای دستی اصولاً حداکثر تا رنج 3000 نیوتن متر بوده و دقتی معادل 3% در زمان اعمال گشتاور دارند. ترکمترهای ساعتی و دیجیتال دقتی تا حدود 1% در زمان اعمال گشتاوری دارد.
جهت کسب اطلاع بیشتر درباره ی نحوه ی کار با این آچار به این لینک مراجعه کنید.
